Etappe 5: van de Botrange naar Solwaster (17,6 + 12,5 km) [GR 573]

Het is al weer veel te lang geleden dat ik nog tijd heb vrij gemaakt om een dag te gaan wandelen en ik heb er nood aan. Ik interpreteer de weersvoorspellingen dan ook vrij optimistisch om tijdens de autoreis richting Solwaster te moeten merken dat het steeds grijzer wordt. Ik parkeer mijn auto 's ochtends in de gietende regen op een parking vlakbij het dorpscentrum voor een rondwandeling richting de Botrange en dan via de GR terug. 

De route die op mijn wandelkaart van de hoge venen heb uitgestippeld, gaat via de Rocher de Bilisse, de (inimini) Cascade des Moûtons, het Monument Américain, het Croix des Fiancés, de kapel Fischbachen en het pad langs de Fagne Wallonne tot aan het uitzichtspunt vlakbij de Botrange. De regen is intussen gestopt, maar de graspaden (bv nabij het Monument Américain) hebben mijn broek kletsnat gemaakt tot onder mijn heupen. Aan een regenbroek en getten had ik in mijn optimisme niet gedacht. Het water is van mijn broek in mijn sokken en schoenen gelopen dus het wordt een wandeldag op natte voeten. Ik laat het mijn wandeldag niet vergallen.

Ik eet mijn boterham op en pik terug aan bij de GR naar het hoogste punt van België. Dankzij het trapje kan je tot 700 m. Ik wandel verder over een knuppelpad en groet een hagedis.

Het pad draait richting Mont Rigi en komt voorbij het bekende weerstation van het KMI. Ik voel me plots heel dicht bij mijn wetenschapsidool Frank Deboosere. De GR volgt verder het educatief pad door de Fagne de la Polleur. Ik ben hier al eens geweest, lang geleden bij een strenge winter. In mijn herinnering waren dit allemaal knuppelpaden, maar tegenwoordig gaat het voor een groot deel over grind. Aan de oversteek van het beekje Polleur start dan toch een avontuurlijk knuppelpad.

Hier en daar is het knuppelpad moeilijk begaanbaar of stuk. De balkjes voor de herstellingswerken liggen al klaar.

De GR volgt hier een prachtig pad boven het kabbelende beekje dat langzaam maar zeker transformeert in de wilde Hoëgne.

De GR verlaat het gezelschap van het water voor enkele diepe bossen. Ik kom voorbij enkele oude beuken aan de plaats Six Hêtres (ik tel er geen zes meer). Na nog wat meer bos, kom ik op een veldweg vlakbij Hockai die uitkomt bij de passerelle du Centenaire.

De GR volgt sroomafwaarts de Hoëgne over een -naar Belgische normen- spectaculair pad. Ik ben hier niet de enige wandelaar. Ik zelfs mountainbikers, al stappen ze meer dan ze fietsen noodgedwongen.

Echt een mooi pad met veel trappen en bruggen. De zon komt er intussen door zodat ik toch nog wat verbrand.

Het mooie pad eindigt op een parking. De GR 573 splitst hier. Jammer, want ik heb een bloedhekel aan knooppunten in een GR-wandeling waar een oneven aantal wegen toekomt. Als alle knooppunten een even aantal wegen hebben, dan kan je in eender welk punt vertrekken en via één doorgaande wandeling de GR-tocht afleggen zonder één weg opnieuw te hoeven wandelen. Als er twee zijn met een oneven aantal (zoals bij deze GR), dan kan dit ook nog op voorwaarde dat je op het ene oneven knooppunt vertrekt en eindigt op het andere (wat niet altijd praktisch is). Zijn er meer dan twee oneven knooppunten, dan is het onmogelijk om zonder stukken opnieuw te doen het netwerk af te wandelen. Padtekenaars, gelieve hiermee rekening te houden!

Soit, ik wandel verder. Normaal was het de bedoeling nog tot aan de Rocher de Bilisse te stappen, maar ik voel dat het wandelen met natte voeten zijn tol aan het eisen is dus pik ik iets vroeger af richting de auto. Handig dat er een bank op de parking staat. Mijn voeten zijn zoals verwacht helemaal wit en met diepe kloven. Goed verzorgen en intussen zijn ze al terug genezen. Nog een lange autorit naar huis na alweer een deugddoende wandeling op de hoge venen.

Etappe 13: van Nieuwpoort naar Vosseslag (31,8 km) [GR 5A]

Mooi weer en een vrije zondag, de ideale combinatie om mijn tocht langs de Vlaamse kust voort te zetten. Ik vertrek 's ochtends voor dag en dauw en parkeer opnieuw op de ruime lege parking vlakbij het kusttramstation "Nieuwpoort -Stad". Het eindpunt van de wandeling is nog open, liefst tot in Oostende, maar als het kan nog wat verder. Dankzij de kusttram kan je immers op bijna elk moment de wandeling afbreken en terugkeren naar het beginpunt. Wat een luxe! Ik start de wandeling aan de Ganzenpoot. Aan het monument voor Albert (of is het Albertó) I, lees ik over de belangrijke rol die dit sluizencomplex heeft gespeeld tijdens de eerste wereldoorlog.

De GR kiest één van de kanalen als tijdelijke compagnon de route tot aan de Rattevallebrug. Via enkele geasfalteerde landwegen gaat het terug richting de kustlijn die al van ver zichtbaar is.

De GR gaat niet tot aan het strand, maar volgt een verhard pad door een smal duingebied dat geperst ligt tussen de blokkentorens aan de zeedijk en een woonwijk. Na enkele grote antennes en het doorkruisen van een residentiële wijk, kom ik in het mooie parkje van Middelkerke. Na opnieuw wat asfalt en bebouwing, kiest de GR terug een pad in duinen. Aan mijn linkerkant zie ik de Noordzee en aan mijn rechterkant de Stacaravanzee.

Aan het provinciedomein Raversyde verlaat ik opnieuw de duinen voor een park. Ik beklim even de kleine uitkijktoren en ga dan weer verder over het asfalt tot aan de Onze-Lieve-Vrouw ter Duinenkerk (waar James Ensor begraven ligt). Vanaf hier volgt de GR lange tijd de zeedijk, met alle drukte vandien op deze warme lentedag. Ik zet me neer op een bank voor het middagmaal. Een verwaaide krant komt me gezelschap houden. Wat verder langs de dijk maak ik kennis met de koninklijke galerijen. De GR kiest hier resoluut richting binnenland naast een standbeeld van de wrede Leopold II. Ik kom aan in het onvermoed mooie Maria-Hendrikapark. De onverharde paden zijn een verademing na de harde zeedijk.

In het Noorden van het park staat een als vuurtoren vermomde watertoren.

Aan een splitsing kies ik voor de hoofdroute naar Oostende. De variant voor als het veer aan Oostende niet vaart laat ik rechts liggen. De GR leidt me verder langs de jachthaven (met het zeilschip Mercator) en het stationsgebouw van Oostende. Na een tijd aanschuiven kan ik met het veer de havengeul van Oostende oversteken. Ik wandel voorbij een stukje van de boeg van de HMS Vindictive, een schip dat tijdens wereldoorlog I door de Britten doelbewust was laten zinken om de havengeul van Oostende en zo de Duitse U-boten in de haven te blokkeren (zonder veel succes echter). De GR voert me naar nog een andere overblijfsel van een oorlog, het Fort Napoleon, alvorens terug de zeedijk te kiezen richting Bredene. Aan een strandclub gaat het even terug de duinen in. Aan Bredene loopt het pad kort langs de drukke kustbaan (als omweg voor het naaktstrand?), maar kiest daarna terug voor een pad door het mulle zand van de duinen.

Wat verder hebben de duinen moeten plaatsruimen voor een golfgebied. Enkel een steile smalle strook van zeereepduinen is overgebleven.

Langs een interessant infobord (met earthcache) verlaat de GR terug de duinen. Gezien het uur en het feit dat de halte pal op het pad ligt, neem ik hier de kusttram via 25 haltes en twee overstappen terug naar Nieuwpoort. Met wat geluk (en waarschijnlijk omdat morgen een verlofdag is) raak ik zonder avondfiles thuis na opnieuw een zonnige stapdag.

Etappe 12: van De Panne naar Nieuwpoort (20,8 km) [GR 5A]

Het voordeel van slecht slapen is dat je vroeg kan opstaan om te gaan wandelen. Ik spring 's morgens vroeg in de auto en rij richting Nieuwpoort. Het is nog fris (3°C) en de velden langsheen de Vlaamse snelwegen zijn met nevelslierten bedekt. Ik kan vlot en gratis parkeren vlakbij de halte "Nieuwpoort - stad" en neem er de kuststram van 07:50 richting "De Panne - kerk". Op de tram zitten twee kerels te slapen na een nachtje doorzakken. Wanneer ze bijna aan hun halte zijn, schud de ene de andere met veel moeite wakker waarop deze laatste fijn begint over te geven op de tram net voor ze uitstappen. Ik schuif een wagon door want ik kom hier voor de verse zeelucht... Na ~40 minuten zet de kusttram me af in de Panne. Het stuk GR 5A tussen Adinkerke en het knooppunt met de GR120 deed ik in 2014 al als aanlooproute dus dat sla ik vandaag over. Het is even zoeken naar de wandelboom (GSM vergeten, dus geen gps), maar even later sta ik op het uitkijkplatform vlakbij met uitzicht richting de Franse grens.

Vanaf de wandelboom volg ik de gekende wit-rode streepjes. Het is extra goed uitkijken vandaag, want er zijn intussen wel wat wijzigingen op de route in mijn topogids uit 2003.De GR snijdt meteen het eerste van een ketting natuurgebiedjes tot Nieuwpoort aan. De lente is duidelijk merkbaar.

Na het Calmeynebos en het Oosthoek natuurgebied, moet ik toch even door een villa wijk. Een nieuwbouw van pompeuze namaak Cottage-stijlwoningen wordt aangeprezen met woorden als authenticiteit en traditie. Laat ik maar snel verder stappen naar het volgende duingebied. Vanuit natuurgebied de Noordduinen krijg ik een zicht op de Zuid-Abdijmolen.

Ik ploeter verder door het mulle zand en bedwing De Hoge Blekker, met zijn 33 meter de hoogste duin van de Belgische kust. Boven krijg ik een mooi zicht op het gelijknamige duingebied.

Ik trek verder door het duinlandschap en zie tot mijn verbazing enkele pony's met de neus in het zand de duinen afsporen. Blijkbaar gebruikt men hier geen Galloway's maar Pony's voor  natuurlijke begrazing.

Na enkele druk befietste wegen, kiest de GR opnieuw een ruiterpad. Het is woelen in het mulle zand om vooruit te komen. Achter de laatste duinheuvel rijst plots een grote bunker op.

Bij nadere inspectie, blijkt het te gaan om een moderne kerk uit begin de jaren vijftig. In de plaatsduinen zet ik me even neer in de schaduw om te eten. Het kwik is immers fors gestegen tot boven de 20°C met al dat zand voelt het nog wat heter. Ik ploeter voort door het zand. De GR keert stilaan richting zee.

Ik zie opmerkelijk veel zandloopkevers op dit laatste stuk.

Ik steek de baan van de kusttram over en beklim de volgende duinrug. Boven zie ik, ruik ik en voel ik plots de frisse wind van de zee. Wat een verschil met de warme duinen. Ik volg de waterlijn richting de monding van de Ijzer met zicht op onze "prachtige" Belgische kustlijn.

 Aan de Ijzermonding is het een druk komen en gaan van (zeil)schepen.

Ik volg verder de GR over het drukke wandelpad naast de ijzer tot aan de Vismijn. Daar haak ik af en om 15:30 rij ik voor de drukte vlot terug naar huis.

Etappe 4: van Ternell naar de Botrange (11,9 +14 km) [GR 573]

Het is vroeg opstaan vandaag voor deze koninginnenetappe door de hoge Venen. Na wat onderhandelen met Rien, die niets gewend is als het op vroeg opstaan aankomt, besluiten we om 07:00 te vertrekken in Leuven. Zelf vertrek ik om 06:00 uit Ekeren om dan via Leuven tot in Ternell te rijden. Rien doet onderweg nog even zijn ogen toe voor een schoonheidsslaapje (niet dat er nog veel te redden valt, maar dat terzijde) en komt uitgerust aan bij de lege besneeuwde parking aan Ternell. Goed ingepakt starten we de afdaling terug naar de Helle.

De GR volgt een brede bosweg parallel aan het riviertje.  De temperaturen die dan eens boven en dan weer onder het vriespunt schommelen hebben enkele mooie ijspegels gemaakt.

Aan een picknickplaats verlaat de GR de brede bosweg voor een wat avontuurlijker pad. We steken de Helle over en komen in het gebied "Bongard" (naar het Duitse "Baumgarten), een prachtig stukje natuur met drassig golvend veen, enkel vrijstaande bomen en .... mijn favoriet type pad. Hier kom ik zeker nog eens terug.

De Helle is nog steeds onze leidraad.

Het pad is echter zeer zompig en niet altijd even duidelijk te volgen. De bovenlaag is bedekt door een dun laagje sneeuw en ijs, maar daaronder is het nog steeds diepe modder. Mijn linkervoet maakt al meteen kennis met het veen tot boven m'n enkel.

We sukkelen voort, vaak van graszode naar graszode. Als er dan een stukje knuppelpad is, mondt het vaak uit op een diepe plas zodat we toch weer rond moeten gaan. Het blijft wel een zeer mooi pad.

Stilaan wordt het pad beter begaanbaar en krijgen we aan de noordkant een eerst zicht op een leeg stuk afgebrand hoge venen.

Aan een splitsing volgen we jammer genoeg niet het knuppelpad (dat is zeker nog voor een andere keer), maar volgt de GR enkel brede grasbermen op de grens tussen bos en veen.  

We krijgen een uitgestrekt zicht op de sombere, lege, ruwe maar oh zo mooie hoge venen.

Nog een laatste vallei overwinnen en dan bereiken we het hoogste punt van België bij de Signal de Botrange.

We zetten ons neer op het uitzichtplateau voor onze boterhammen. Het is inmiddels ver over de middag. Het stuk moeilijk begaanbaar pad langs de Helle heeft zijn tijd in beslag genomen. De pijnlijke arm van Rien speelde de laatste kilometers weer op. Hij moet jammer genoeg hier stoppen en neemt de bus van aan de Botrange terug naar Eupen. Ik wil niet opgeven, maar zal niet mogen treuzelen om nog voor het donker terug aan de auto te zijn. Via een traject dwars door het Veen uitgestippeld op mijn kersverse wandelkaart van dit gebied, wandel ik terug richting Ternell. Het traject begint met mijn favoriete type pad...

maar een paar honderd meter voorbij een oude Pruisische grenspaal sla ik af op een wederom erg drassig pad. Op de graspollen stappen is de truck om niet weg te zakken.

De leegheid en stilte zijn indrukwekkend. Er staat geen wind en het enige dat je hoort is af en toe een vliegtuig, verder is het muisstil zoals ik al lang niet meer heb gehoord. Wauw! 

Het pad is niet altijd even duidelijk te volgen dus ik ben toch wat opgelucht wanneer ik aan de rand van het veen kom en nog steeds op het juiste pad zit. Ik volg de rand Noordwaarts over opnieuw een prachtig pad. De eerste beek moet ik nog overspringen, over de volgende staat een schilderachtige houten brug.

Wat verder daal ik terug af richtig de Helle en neem na het oversteken een lange brede bosweg terug naar Ternell. Onderweg begint het hevig te sneeuwen. Een half uur voor zonsondergang bereik ik mijn auto na één van de prachtigste wandelingen tot nu toe.

Etappe 3: van Eupen naar Ternell (10+12 km) [GR 573]

Zo vaak krijg je de kans niet in België om te wandelen door een besneeuwd landschap. De agenda was dan ook snel vrijgemaakt en Rien was meteen bereid om mee te gaan op een dagtocht vanuit Eupen. Behalve het eerste stuk tot aan de oprit van de autosnelweg, lagen de wegen er goed bij zodat ik veilig aan het station van Eupen raak waar ik Rien oppik. We parkeren aan het zwembad van Eupen en dan vertrekken we goed ingepakt op weg. De GR-tekens leiden ons naar de oever van de Vesder tot aan de samenvloeiing met de Helle (a.k.a. Hoënge a.k.a.  Hill) die onze nieuwe leidraad wordt. Via een asfelweg parallel aan de Helle verlaten we de Eupense bebouwing.

 

De GR trekt het woud en via een brede bosweg bereiken we de Pont Guerrier of Schwarze Brücke.

 

Na het oversteken van dit brugje wordt de weg smaller en de sneeuw dieper. Ik keer even op mijn stappen terug omdat we door de sneeuw een kort stukje GR hebben gemist omdat sneeuw de tekens bedekte. Even later wordt het pad terug iets breder..

en moet er een beekje overwonnen worden.

We hadden deze ochtend nog geen levende ziel gezien tot we deze mountainbiker tegenkwamen. De eerste ploegt met zijn brede banden een pad vrij voor de tweede.

We laten ons door het adembenemende sneeuwlandschap leiden door de rood-witte tekens.

Wat later bereiken we de Barrage de la Helle. Met behulp van dit stuwdam en een 1,2 km-lange tunnel, wordt een deel van het water van de Helle afgeleid naar de Getzbach en zo naar het stuwmeer van Eupen Na al dat geploeter door de sneeuw moet Rien even rusten.

Genoeg gerust! We moeten weer verder. Wat volgt is een zeer mooie stukje GR op smalle paadjes dicht bij de rivier.

In de buurt van Ternell, eten we onze boterhammen op op een besneeuwde bank. Daarna haken we af van de GR573 om via de Getzbach en de Wesertalsperre terug naar de auto te wandelen. In Ternell is een langlaufverhuurstation en even komen we in een grote drukte terecht.

Gelukkig zijn slecht een kilometer of twee verder de meeste dagjestoeristen weg en keert de rust van het winterlandschap terug. We zien nog een dubbelganger van Rien (zoek de 7 verschillen) ...

... en daarna steken we het riviertje van Getzbach over dat we verder stroomafwaarts volgen.

Wat later staan we aan de andere kant van de tunnel tussen de Helle en de Getzbach waar Rien zich nogmaals kan uitleven met sneeuwballen.

 Wat verder krijgen we een eerste zicht op het stuwmeer van Eupen en de Vesderstuwdam.

Het laatste stukje tot aan het dam is wat saaier dan de rest van de tocht, maar worden wel beloond met een uitzicht op het meer.

De laatste kilometers van deze sneeuwwandeling naderen. Om zuiver wetenschappenlijke redenen steken we even wat prikkeldraad over naar een besneeuwd hellend veld. Ik wil testen of ik van mezelf een sneeuwbal kan maken die puur door de zwaartekracht blijft rollen (en Rien moet me dan maar stoppen). De eerste poging is alvast weinig succesvol.

Ik probeer nog een tweede en een derde keer, maar meer dan een gevoel van duizeligheid en sneeuw  in mijn jas, levert het niet op. Door al het gespeel in de sneeuw, verloopt het laatste uur van de wandeling in het donker. We komen terug aan de auto en na Rien terug af te zetten aan het station, rij ik terug naar Diest. Dit was een topdag.